Monday 30 September 2013

DUTCH BIKING (PART II)

आम्हाला वाटलं त्याप्रमाणे हा माणूस मात्र डचच होता. त्याला सांगितल्या वेळी पोहोचलो होतो. हो हे ड्च पुनः सटकू असतात. वेळेत आला नाहीत म्हणून बाहेर गेलो असं सांगायलाही कमी करणार नाहीत. त्याने आम्हाला घराच्या मागील बाजूस नेलं. डच घरांची पद्धत अशी असते की घरांची, म्हणजे आपल्याकडे रो हाऊस असतात तशा घरांची एक रांग असते. त्याला पुढील बाजूने एक आणि शेजारील गल्लीच्या बाजूने एक असे दोन एन्ट्रन्स असतात. मागील बाजूने आपण अंगणात, मागीलदारी शिरतो आणि सायकल वगैरे ठेवण्यासाठी किंवा स्टोअररूम, अंगण तिथे असते. आम्ही त्याप्रमाणे मागील बाजूस गेलो तर पठ्ठ्याचे गराजच होते. खूप सायकली ओळीने उभ्या होत्या. आम्हाला चालतील अशा सायकली त्याने बाजूला काढल्या. पहिल्या दोन उंचीच्या एकाच गुणावर बाद झाल्या. त्यात उत्तराच्या सायकलची निवड पटकन झाली. तिला उंचीला कमी, पाय चटकन टेकतील अशी सायकल मिळाली. चालवताना काही त्रास नाही बघून ती फायनलही झाली. मला मात्र त्याने दाखवलेल्या सायकली. पसंत नव्हत्या. एकतर त्या जुनाट वाटत होत्या, दुसरं म्हणजे उंची कमी किंवा जास्त होती. शेवटी एक निळ्या रंगाची सायकल त्याने काढली. अगदी हवी तशी. मला टांग टाकायची नव्हतीच. चालवता येईल की नाही इतकं वाटत असताना सरळ एक राऊंड मारल्यावर वाटलं, जमेल की

माझी सायकल फायनल होईपर्यंत बाहेर रस्त्यावर उत्तराचं एकटीचच प्रॅक्टिस सेशन सुरू होतं. तिला संपूर्ण वळवणं (३६० अंशात) जमत नव्हतं. श्रीशैलचं म्हणणं त्याची कधी गरज भासत नाही. सरळ चालवता आली की झालं. वळवायची असलीच तर उतरून व्यवस्थित वळवायची की झालं! इथं कुठे स्पर्धेत भाग घ्यायचा आहे? तसही चुकीचं काहीच नव्हतं त्यात. आम्ही निघालो मग तिथून. पण सायकली हातात धरून, फुटपाथवरून चालत, बावळटासारखे!

"
मला विश्वास वाटत नाही तुम्हा दोघांचा. हा वहाता रस्ता आहे. थोडं असच गेल की पार्क लागेल. आतून जाऊ म्हणजे रहदारीचा प्रश्न नको". श्रीशैलने व्हर्डिक्ट दिल्यासारखं जाहीर केलं.

आता हा काय आमची परीक्षा घेणार की काय? आम्ही काय पार्कमध्ये चालवायच्या का सायकली? उत्तरा तेव्हढ्यात म्हणालीच मला,  "परस्वाधीन जिणं आणि पुस्तकी विद्या". "सत्तेपुढे शहाणपण नाही" असं मनात म्हणत निघालो. उगीच रस्त्यात वादावादी नको.

पार्कमध्ये बाइकपाथ होता. तसे हे आमचे नेहमीचे फिरण्याचे ठिकाण पण आतून सायकल चालवायची म्हणजे बाइकपाथवर माणसेही असणार. त्यांच्याबरोबर त्यांचे कुत्रेसुद्धा. त्यात हे ड्च सायकलवरून इतक्या जोरात पुढे निघून जातात! कशी चालवायची? हे सगळं मनात. कारण उघड बोलायची चोरी! तुम्ही हो म्हणालात म्हणून इतका खर्च केला असं म्हटलं तर काय घ्या? शेवटी पार्क जवळ आलं आणि आम्हाला परवानगी मिळाली. समोरून कोणी आलं की माझे हात थरथरत. सुदैवाने रस्ता अरूंद त्यामुळे आम्ही एकामागोमाग एक असू. हे सारे कोणाच्या (= श्रीशैलच्या) लक्षात येत नसे. पार्क संपल्यावर मग रस्ता, पण कमी रहदारीचा. पुढे सिग्नल आणि मोठा रस्ता. "तिथे सिग्नलच्या आधी थांबा." आम्हाला आदेश दिला गेला होता. मी ब्रेक दाबून सायकल थांबवली. उत्तराचा ब्रेक चेक केला नव्हता. ती स्टॉपसाइनच्या पुढे गेली आणि ब्रेक न लावता सरळ खाली उतरली. थोडी धडपड झाली तरी लोटांगण नाही याचं समाधान होतं. पण फार काळ ते टिकलं नाही.

" जमेल तितका बावळटपणा करायलाच हवा का? सायकल थांबवायला ब्रेक असतात. ते दाबून ती थांबवायची. मग उतरायचं!"

ही थिअरी तिलाही माहीत होती पण प्रॅक्टिकल जमत नव्हतं. होतं असं की ब्रेक जरा जास्त जोरात दाबावा लागे. या सायकलचं पॅडल उलट फिरवलं तरीसुद्धा ब्रेक लागतो याचा शोध अजून लागायचा होता. आणि हे माहीत असतं तरी मेंदूत ते प्रोग्राम्ड नव्हतं त्यामुळे लोच्या होता. पुनः सायकली हातात धरून आम्ही फुटपाथवरून घरी आलो. ही शिक्षा होती की खबरदारी कोण जाणे!



                                                     उर्वरित भाग पुढील लेखात

पहिला फोटो   fietspad=bikepath सायकल  रस्ता

वरील फोटो स्थळ : EINDHOVEN GENNEPER PARKEN (डच उच्चाराप्रमाणे ख़ेनेपर पार्क)

Monday 23 September 2013

DUTCH BIKING (PART I)



"आपण तुम्हाला सायकली घ्यायच्या का? ” श्रीशैलचा मला प्रश्न.
आंधळा मागतो एक अशी खरी तर अवस्था आमची दोघांची. जरा एक राऊंड मारून येऊ का असं त्याला विचारायचं हजार वेळा मनात येऊन गप्प रहाणार कारण आम्हालाच तेवढा कॉन्फिडन्स नाही. आम्हा दोघांना सायकल चालवता येते. म्हणजे त्यावर बसून आम्ही पॅडल मारतो आणि न पडता तोल सावरत मोकळ्या रस्त्यावर इकडून तिकडे फेरी मारू शकतो ही आमची लेवल. तशी आम्ही रस्त्यावर म्हणाल तर श्रीशैल ६-७वीत असताना मध्य प्रदेशात मांडू येथे चालवलीही होती सायकल. पण तो होता आपद्धर्म. तिथे तशी वाहतूक व्यवस्था नव्हती आणि टॅक्सी परवडणारी नव्हती. आर्थिक पेक्षा मानसिक दृष्ट्या ! म्हणून केलेलं ते धाडस होतं. आता साठीला आल्यावर ही थेरं कशाला हवीत असे कॉमेंटस भारतात असतो तर निश्चितच झाले असते. गेल्या वेळी इथे आलो तेव्हाच आमच्या मनात होते सायकलबद्दल त्याला विचारायचे. पण मुलगा झाला तरी काही गोष्टी पुढे रेटायच्या जिवावर येतात. नाहीच जमली चालवायला तर? हे आधी मनात येतं. सायकलींच्या किमती तरी कमी आहेत का? सेकन्ड हॅन्ड म्हटली तरी १०० युरोच्या आसपास, पुढेच पण कमी नाहीत म्हणून जीव होत नव्हता. पण त्यानेच विचारल्यानंतर मग प्रश्नच नव्हता.


" बाबा तुम्ही येणार का बरोबर" शनिवारी मला श्रीशैलने विचारले. म्हटलं कुठे? आत्ता इतक्या सकाळी? खरतर सकाळचे दहा वाजून गेले होते पण उगीचच. म्हणाला सायकल बघितली आहे नेटवर. बरी वाटते. जाऊन पाहून येऊ. बरी वाटली तर चालवत आणता येईल ना तुम्हाला? आता आली का पंचाइत. विकत घ्यायला हो म्हटल्यावर आता माघार घ्यायची म्हणजे नामर्दपणा. छाती पुढे काढून हो म्हटलं खरं. पण जरा धडधडलच. कारण रस्त्यावर चालवण्याचा कुठे अनुभव असायला! त्यातून हे हॉलंडवाले गर्भात असल्यापासून चालवतात सायकल. हात सोडून उलटे पालटे कसेही. स्पीड वगैरे तर विचारायची सोय नाही. पण धीर करून रेटून दिलं खरं.

कोणातरी यासर नावाच्या माणसाची बदली झाल्याकारणाने सायकल विकायची होती. त्याच्याकडे आम्ही निघालो होतो. श्रीशैलबरोबर जाताना त्याच्यामागे डबलसीट बसून गेलो. तसं २०-२५ मिनिटं सायकलने म्हणजे फार अंतर नव्हे. पण आता ते असं अधांतरी बसणं नको वाटलं. गेलो तर जी सायकल विकायला काढली होती त्या सायकलचा ब्रेक घट्ट करायचा होता, पॅडल तुटलं होतं वगैरे. तीन चार दिवसात करतो असं तो विकणारा म्हणाला. किंमत ठरली आणि बुधवारी येतो सांगून आम्ही परत निघालो. बाहेर आल्यावर श्रीशैल म्हणाला नावावरूनच कळलं की हा डच नाही. पण निदान इथे (हॉलंडस्थायिक) रहाणारा असता तरी त्याने अशी वागणूक दिली नसती. आपल्याकडे पारशी जशी गाडी सांभाळतात तसे हे डच लोक आहेत. सायकलला जिवापाड सांभाळतील. हे डील काही प्रत्यक्षात येणारं नाही. मी बाकी ठिकाणी बघतो.

खरोखरीच दुस-या दिवशी "त्या" माणसाचा फोन आला की दुरुस्ती वगैरे जमणार नाही. आहे तशी घ्यायची तर घ्या. श्रीशैलचं म्हणणं खरं ठरलं होतं.

त्याच दिवशी मग आणखी एका ठिकाणी जायचं ठरवलं. या वेळी मात्र आम्ही तिघेही निघालो. कालच परत येताना जरा बघू रे म्हणून मी श्रीशैलच्या सायकलवर टांग टाकायला गेलो आणि पायाने एवढ्या उंच जायला चक्क नकार दिला. पाय तेवढा वर जायला तयार नाही. मग म्हटल एक मिनिट, तुझ्या सायकलवर पाय तरी पोहोचतात का ते बघू तर तेही नाही. म्हणजे माझा उंचीचा अंदाज साफ़ चुकला होता. तेव्हा ठरवलं आता जेन्टस सायकल वगैरे नाही. लेडिज सायकल घ्यायची म्हणजे टांग टाकायची भानगड नाही आणि उतरायला सोपी. मग उत्तरा म्हणाली असं जर असेल तर माझ्या उंचीचा अंदाज तुम्हाला कसा येणार? मीही येते. तिघांनीही जाऊ. म्हणून त्यादिवशी आमची तिघांची वरात निघाली खरेदीला.


                                                                  उर्वरित भाग पुढील लेखात

लेखाच्या  सुरवातीचा फोटो: बाईक  पाथ लाल रंगात रंगवलेला.  मोठ्या रस्त्याचा भाग असल्याकारणाने रूंद व दुपदरी. 

COMMENTS प्रतिक्रिया

प्रतिक्रिया


हा प्रतिसाद मला माझ्या मेल इनबॉक्स मध्ये आला असता तो मी असा जाहीर का करत आहे? तुम्हाला वाचल्यानंतर लक्षात येइलच त्याचं कारण. पण प्रतिसाद किती सुंदर असतो, त्यात किती काव्य असते हे मी एकट्यानेच अनुभवायचं हे मनाला न पटणारं. तुमच्याबरोबर हे सगळं शेअर करताना खूप आनंद होत आहे. जे प्रतिसाद साइटवर आहेत ते आपण वाचू शकता म्हणून यात पुनः दिलेले नाहीत.



आनंद,
तुझ्या ब्लॉगवर मला मराठीत कॉमेंट लिहिता येत नाही म्हणून अशी स्वतंत्रपणे लिहिली आहे.
मृदुला


2013/9/17 Mrudula Joshi <mrudulapj@gmail.com>
प्रिय आनंद,
आजच्या तुझ्या कयुकेन्होफ गार्डनच्या भेटीमुळे नजरेचं पारणं फिटलं बघ! तू काढलेले फोटो तर लाजवाब! फक्त ते बघताना एकच जाणवतं की तुम्ही तिथे अक्षरश: ' एंड ऑफ सीझन 'ला पोहोचला होतात, कारण बहुतेक सगळी फुलं पूर्ण फुलून जाऊन माना टाकण्याच्या बेतात दिसत आहेत. तरीही त्यांचं रंगवैभव मुळीच उणं झालेलं नाही म्हणा!
फार पूर्वी कधीतरी मी ह्याच गार्डनवर चित्रित केलेली एक शॉर्ट फिल्म बघितली होती आणि ती बघताना मनातल्या मनात असा विचार येऊन गेला होता की आपण कधी पोहोचू का तिथे?आज तू नेलंसस  मला तिथे. फार फार आनंद झाला मला.
मृदुला

--------- Forwarded message ----------
From:
Mrudula Joshi <mrudulapj@gmail.com>
Date: 2013/7/30
Subject: Re: FW: { Aadim }
आनंद अनुभव
To: Uday Thakurdesai <uday_thakurdesai@hotmail.com>

Thank you so much dear Uday, for sending me this blog post. Anand has written from his heart, that's why it reads so well. Does he go to Europe every year? Is Shrishail settled there? From his writing it's quite evident that Anand is quite used to that area, travelling by rail, bus and so on. Also, cooking by themselves. It's not like going with Kesari Travels...all rush, rush, rush and shop, shop, shop! He is partaking of the beauty of that place in a leisurely way. I like that!
I was reminded of my own sojourn in Canada with Atul and his family. I have also touched Europe but not travelled by road or bus. The Alps are ' awesome ', to say the least. To see Europe through the eyes of someone like Anand is so enjoyable! Tell him that l liked his writing immensely.
Mrudula

rajoopradhan@gmail.com 10.09.2013

Let me try sending my long sms as short mail.
Dear Anand,
Today again i tried writing comments on your blog and lost it. That was good because I can now write what others need not know.
Today's article was the best of all. Absolutely from start to finish. The way you began and the way you finished. The flow was great. It had substance and happenings. It had a play of human mind. The language was not necessarily literary.
This was the one i was waiting for all these weeks.
Great Going indeed.

Vilas



I wrote the comment on the blog spot, that too in Marathi, but unfortunately it was not saved!
Your writing is very live and it carries away the person to that destination. Photos are also beautiful & intelligently taken.
Please do forward me your blogs in future too! I like to read & experience!
Thanks n regards.

अप्रतिम, खरोखरच आनंद अनुभव आहे, तो निवांतपणे घ्यायचा होता म्हणून वेळ लागला. आम्ही इंन्स्बृकला राहिल्यामुळे
सिंहावलोकन झाले.
मी subscribe केले आहेच, मला फारच आवडले, गुंगून जायला होते. फोटो पण छानच आलेत.
सुन्दर.
Dear mama,
tuze anubhav kharokharach aananddaayee aahet.Ya lekhaatun tu aamhaa sagalyaanna Alps chi safar ghadavato aahes.
Ya pravaas varnanaa nantar etar hi vishyaanvar lekhanaas vel dyaavaa kaaran aapalyaat ek uttam Saahityik rahaato aahe , yaache darshan aamhaalaa yaa lekhaatun hote aahe. thnx

किती सुंदर लिहिले आहेस, आनंद. तू इतकी वर्षे सातत्याने लिहायला हवे होतेस.
-सुधीर

hemant vairkar <vairkar@gmail.com>; 24.08.2013
आनंद ,
हा लेख वाचताना प्रश्न पडला की तु आल्पसला आपलंस केलंस की आल्पसने तुला आपलंस केलं याप्रवासात ! तु पण बाकी थोरच देशातला हिमालय सोडून थेट युरोपातला हिमालय गाठलास !
हेमंत
hemant vairkar <vairkar@gmail.com> 18.08.2013
आनंद
दुसरा लेख ही छान !
तुझी लेखन शैली ऑस्ट्रियातील निसर्गाने अधिक सुंदर केली आहे
हेमंत
On Aug 4, 2013, at 9:13 PM, hemant vairkar <vairkar@gmail.com> wrote:
आनंद
मला तुझा लेख आवडला .स्थळाच वर्णन करताना तिथल्या माणसाचं ,त्यांच्या स्वभावाचं केलेलं वर्णन चटकन मनाला भावलं .पुढचा लेख कधी ?
हेमंत

madhav joshi <joshimj2002@gmail.com>; 23.08.2013
अप्रतीम . परत एकदा सर्व भाग वाचले .
पु लं च्या भाषेत -आम्ही बातचीत करीत होतो म्हणजे -तो बात करीत होता व मी चीत होत होतो .
तसा मी चीत होत होतो .
madhav joshi <joshimj2002@gmail.com>; 19.08.2013
आनंद
वाचून अत्यानंद झाला . अप्रतीम ओघवती शैली !
माधव
04.08.2013
Mazyasarkhe je fakta business places madhye firtat tyanchyasathee kharokharach heva vatel ase varnan.

Madhav joshi

2013/8/13 arun jagannath mhatre <arunakshar@rediffmail.com>
प्रिय आनंद,
वा आनंद ! छान ! तुझ्याकडे कथनाची एक तरतरीत शैली आहे.तुझ्यासोबत प्रवास केल्यागत वाटले. माझी सकाळ शुभ्र बर्फील झाली.वा.
अरुण


 Vilas Shembekar <vilas.shembekar@gmail.com>       07.08.2013

आनंदा,
तुझे लेख खरोखर चांगले आहेत सातत्य ठेवच.

विलास

madhuri Deo <madhurideo227@gmail.com>; 02.08.2013

आनंद,

अभिनंदन ! सुरेख लिहीले आहेस. केवळ अप्रतिम ! सुरेख, महितीपुर्ण, ओघवते लिखाण आहे. आणि डोळ्यासमोर जे पाहिलेस, अनुभवलेस त्याचे चित्र उभे करण्याची ताकद तुझ्या लिखाणात आहे. मी आत्ता Blog बद्दलची मेल पाहिली आणि लिखाण वाचले. ग्रेट.
सगळ्यांना एक सुचना कर ना, कि त्यांची मते त्यांनी Blog वरच द्यावीत. मी आता प्रयत्न केला पण मला जमले नाही म्हणून ही मेल करत आहे. फोन करेनच.
लिहीत रहा.अनुभवानंद वाचुन आनंद वाटला.
शुभेच्छा !

माधुरी









Monday 16 September 2013

NETHERLANDS KEUKENHOF



इन्सब्रुकची सकाळ! अगदी मागील पानावरून पुढे ! कालच्या प्रमाणेच आजही ढगाळ वातावरण, अधून मधून पाऊस हे सुरूच होतं. हवामानाचा अंदाजही हे असच रहाणार हे सांगत होता. आम्ही विमानाने इन्सब्रुकहून हॉलंडला परतलो. इथेही वातावरण तसेच ढगाळ आणि पावसाळी होते. सुधारणेची काही चिन्ह नव्हती आणि हवामानखात्याची भाकितंही पुढच्या आठवड्यापर्यंत हे सुरूच राहील अशी होती.

यावेळी क्युकेनहॉफला जायचच म्हणून आम्ही मे महिना गाठला होता. क्युकेनहॉफ म्हणजे ट्युलिप्सची बाग. इतके फोटो बघून निर्माण झालेली उत्सुकता आम्हाला स्वस्थ बसू देणार नव्हती. वर्षातून फक्त एक महिना ही बाग सर्वसामान्यांसाठी खुली असते. जायचे तर सोमवारी २० मेपर्यंतच कारण नंतर बाग बंद! सोमवार शेवटचा दिवस म्हणून नको. शनिवार रविवार खूप गर्दीचे म्हणून नको म्हणजे उरला शुक्रवार. त्यादिवशी हवामान सुधारण्याची शक्यता वर्तवलेली होती. आम्ही दोघांनी जाऊन यायचं ठरवलं. तसाही आड वार म्हणजे श्रीशैलला जमलं नसतं आणि एकदा बघितल्यानंतर पुनः तिथे जाण्यात त्याला काहीच रस नव्हता.

तयारी करायची म्हणजे इथे एक बरं आहे. टाइमटेबलमधून कनेक्टिंग गाड्या शोधा वगैरे आपण करत बसायला नको.  निघण्याचं आणि पोहोचण्याचं वेळ आणि ठिकाणं  एवढ त्या साइटवर टाकलं की सगळा चार्ट समोर येतो. घराजवळच्या बस स्टॉपचं नाव माहीत होतं म्हणून नाहीतर घरापासून इतकी पावलं चाला हे सुद्धा सांगतात!. तर त्याप्रमाणे सकाळी १० वाजता निघून पोहोचण्याचा प्लॅन बनवला आणि सोबत खाणं, चहा घेऊन निघालो

आमचं आइंडाहोवन नेदरलॅन्डस या देशाच्या दक्षिणेला आणि आता जायचं ते क्युकेनहॉफ उत्तरेला, अगदी टीचभर देश म्हटला तरी ३ तास प्रवासात जाणार होते. इथून रेल्वेने स्किपोल. गाडी बदलून तिथून लायडेन. (आइंडहोवनहून अल्कमारला जाणारी इंटर सिटी ही लायडेनला जाण्य़ासाठीची थेट गाडी आमच्या जाण्य़ाच्या वेळात उपलब्ध नव्हती) तिथल्या व्हिजिटर्स सेंटरमध्ये कॉम्बी तिकिट. नंतर क्युकेनहॉफ एक्सप्रेस या त्यांच्या बसने पार्क पर्यंत

स्किपोलला गाडी ज्या प्लॅटफॉर्मवर आली त्याच्या बाजूच्याच प्लॅटफॉर्मवर लायडेनची गाडी आली. पळापळ वगैरे न करता लायडेन गाठलं. स्टेशनवर उतरून बाहेर आलो. दात वाजायला लागले. आम्ही अक्षरशः थडथडत होतो. थंडी, भणाणता वारा, आणि भर म्हणून पाऊस! आणखी काय होणार? जॅकेट, स्कार्फ यांना भेदून गारठा अंगात शिरत होता. व्हिजिटर्स सेंटर कुठे असेल या काळजीत आम्ही रस्त्यावर आलो. समोरच पाटी दिसली आणि हायसं वाटलं. तिथे जाऊ तिकिटं घेतली. ही तिकिटं, म्हणजे कॉम्बी तिकिट. समोरच बसस्टॉप आहे तिथून बस घ्या असं त्या काऊंटरवरल्या बाईने सांगितलं. या तिकिटावर तुम्ही लायडेन किंवा स्किपोलपासून पार्कपर्यंत जाऊ शकता. तुम्हाला पार्कमध्ये रांगेत उभे न रहाता थेट प्रवेश मिळतो. बस आणि पार्कचे तिकिट एकत्र म्हणून कॉम्बी. परतीच्या प्रवासात तुम्ही लायडेनहून निघालात म्हणून लायडेनलाच परत या असा आग्रह नाही स्किपोललाही जाऊ शकता. तुमची मर्जी. एकूणच गोष्टी सुलभ करण्याकडे यांचा प्रयत्न. आपल्याकडची बाबूगिरी, नियमांचे उफराटे अर्थ लावत अडचणीत आणण्याची वृत्ती नाही.

लायडेनहून निघणारी क्यूकेनहॉफ एक्सप्रेस निघायला अवकाश होता. (ही एक्सप्रेस निघून थेट पार्कच्या दारापर्यंत जाते) म्हणून आम्ही ५७ नंबरची बस म्हणजे लोकल बस घेतली. हो, ते तिकिट या साध्या बसलाही चालतं! या मार्गाने आल्याचा फायदा हा की ही बस वळणा वळणाच्या सुंदर रस्त्याने गावातून फिरत फिरत रमत गमत आपल्याला पार्कपर्यंत पोहोचवते. अतिशय सुंदर रस्ता, वाटेत लागणारी ट्युलिप्सची शेतं त्यातील रंगांची उधळण बघत आपण शेवटच्या स्टॉपपर्यंत पोहोचतो. वाटेत कित्येक ठिकाणी गाड्या थांबवून लोकं शेतात गेलेली दिसत होती. आम्ही स्टॉपला उतरून रस्ता ओलांडून (हे दिव्य तुम्ही एक्सप्रेस बसने गेलात तर करावे लागत नाही) पार्कमधे शिरलो.





पार्कमध्ये विविध म्हणण्यापेक्षा प्रत्येक प्रकारची ट्युलिप्स आहेत. गंधहीन अशा या फुलांना रंगांचं श्वर्य मात्र देवाने मुक्त हस्ताने दिले आहे. त्यात माणसाने भर घातली असावी कारण यातील खूप फुलं मिश्र रंगांची, मोहक अशी आहेत. विजेचा बल्ब असावा तशी ही फुलं. म्हणजे एकटं दुकटं फूल घेतलं तर त्याला सौंदर्य म्हणावं असं त्यात काहीच नाही पण ती आपल्यासमोर येतात ती घोळक्यानेच. यांच्या इतक्या प्रकारच्या रचना इथे समोर येतात की अवाक व्हायला होते. भौमितिक आकार झालेच पण उतरंड मांडल्यासारखी या फुलांची रांगोळी फारच छान दिसते. त्यात मधूनच जांभळ्या फुलांची डिव्हायडिंग लाइन उठाव आणते. पण ही काही मैलोगणती वगैरे दिसणारी म्हणजे आपल्याला फोटोमधून भेटायला येणारी शेतं नव्हेत. त्यांच्या रचना या तुकड्यांमध्येच भेटतात. पण जरा या पार्कच्या बाहेर नजर टाकलीत तर पाण्याच्या ओहोळाने पार्कची हद्द जिथे संपते त्यापलीकडे हळद कुंकवाची शेतं असल्यासारखा प्रत्यय देणारी विस्तीर्ण शेतं दिसतात. ओहोळ ओलांडून तिथे जाण्याची मात्र सोय नाही. पार्कच्या रस्त्यापलीकडेसुद्धा अशीच शेतं आहेत. तिथे जाता येऊ शकेल अशी परिस्थितीही. पण.......



हा पण महत्वाचा. सकाळी आम्ही आलो तेव्हा ढगाळ हवा असली, बोचरे वारे असले तरी पाऊस पडत नव्हता. सूर्यदर्शन नव्हते पण फोटो काढण्याआड येईल अशी उदास हवाही नव्हती आणि असली तरी त्या रंगांमुळे जाणवली तरी नाही. पण संध्याकाळचे पाच वाजले आणि पावसाची भुरभुर सुरू झाली. छत्री उघडावीच लागली. नंतर अर्ध्या तासानंतर मात्र पावसाने मनावर घेतल्या सारखा जोर धरला आणि मग आवरतेच घ्यावे लागले. हा पाऊस नसता तर निश्चितपणे त्या शेतामधे जाण्याची संधी साधली असती. तुम्ही कितीही रचना करा शेतामधलं विस्तीर्ण रूप या रचनांमध्ये प्रत्ययाला येत नाही आणि तसं गंध, रूपहीन फुलं बघत हिंडायचं म्हणजे अभिनयाविना एखाद्या सुंदर नटीचा ठोकळा बघत बसण्यासारखं वाटतं. महत्व कमी करण्यासाठी नव्हे पण काही एका क्षणी आपण त्याच गोष्टी पुनः पुनः तर पहात नाही ना असं वाटू लागतं.

कदाचित याची जाणीव ठेवूनच तर या पार्कमध्ये विविध पॅव्हेलियन्स निर्माण केली नसतील? त्यांना बिऍट्रिक्स, व्हिलेमिना, विल्यम्स इ राजघराण्यातील व्यक्तींची नावं दिलेली आहेत. ही पॅव्हेलियन्स अतिशय कल्पकतेने सजवलेली आहेत. मध्यभागी एक छतापर्यंत पिवळी फुले असलेले झाड(!) आहे. जवळ गेल्यावर कळते की असंख्य बाटल्यांमध्ये झाड ठेवून त्या बाटल्यांचं झाड उभे आहे. अशाच प्रकारे खूप रचना केल्या आहेत. फुलं त्यांची शास्त्रीय नावं, काही ठिकाणी भौगोलिक ठिकाणं अशी माहिती आहे. नारळाच्या करवंट्या, शहाळ्याचा भाग यात माती ठेवून वाढवलेल्या झाडांचीही अशीच सुंदर रचना आहे. एकूण कल्पकता अनलिमिटेड! इथे एक फॅशन परेडच आहे. बायकांचे पुतळे आहेत. पानं फुलं यातून निर्माण केलेली त्यांची वस्त्र प्रावरणे बघताना आपण स्तिमित होतो.


परतीच्या बसची वाट बघत आम्ही आडोशाला उभे होतो. पाऊस धो धो पडत होता. उत्तरा म्हणाली एवढा आटापिटा करून आलो, बघितलं हे सगळं छानच आहे पण....... इन्सब्रुकहून परत येत असता स्किपोलला विमान उतरण्यासाठी खाली येत होतं तेव्हा जे ट्युलिप्स दर्शन झालं (ट्युलिप्स शेतांचा एरिअल व्ह्यू) त्याची सर बागेतल्या ट्युलिप्सना नाही. तिला म्हणालो वाघ, राणीच्या बागेतला आणि कान्हाच्या जंगलात अवचित सामोरा आलेला, तुलना कशी होणार?

क्युकेनहॉफच्या फोटोंची उत्सुकता खूप जणांनी व्यक्त केली होती. माझ्या अल्बमचा access देत आहे.
https://picasaweb.google.com/anandpatkie/NLKEUKENHOF?authkey=Gv1sRgCPPKpqPV_6T8vQE

Monday 9 September 2013

Amsterdam Via Amman



तारीख २ मे २०१३. स्थळ अम्मान एअरपोर्ट. आम्ही निवांत बसलो आहोत. पुढच्या विमानाला अजून तीन तासांचा अवधी आहे. सभोवतीचं वातावरण बघितलं तर परदेशात आहोत अशी पुसटशीसुद्धा शंका येऊ नये इतकी भारतीय माणसं आहेत. समोर एक उंच खुर्ची, पबमध्ये असते तशी. त्यावर एक जटा-दाढीधारी पद्मासन घालून बसला आहे. येणारा जाणारा त्याच्याकडे बघत बघत जातो आहे. काहीजणांच्या हातात विमानात दिलेला ब्रेकफास्ट दिसतो आहे. अशी निरीक्षणं करता करता मन माझं मुंबईत पोहोचलं

१ मेची रात्र! वातावरणात चैत्र असूनही वैशाखवणवा. विमानाची वेळ पहाटे पाच वाजता म्हणजे रिपोर्टिंग रात्री (की पहाटे?) २ वाजता. कोण इतक्या रात्री पोहोचवायला येणार? आमच्या झोपेचं खोबरं ठीक आहे बाकी कोणाच्या कशाला? तसही रात्री कितीही वाजता खाली उतरलं की शिवाजी पार्कला टॅक्सी मिळते. उन्हाळा मी म्हणत होता. त्यात यावेळी आंब्याचा सीझन म्हणून आंब्यांचं ओझं बरोबर. जाड जाड स्वेटर्सचं ( त्याला जॅकेटस म्हणतात! गावंढळासारखं स्वेटर्स स्वेटर्स करू नका इति, दुसरं कोण असणार? चिरंजिवांशिवाय) काय करायचं? सामानात त्यांचं वजन होतं आणि अंगावर वागवता येत नाहीत अशी असून अडचण नसून खोळंबा अशी गत! सामानाला अडकवले तर लोळतात म्हणून सरळ कमरेला बांधून बसलो टॅक्सीत.

तिकिटं काढताना उजवी बाजू बघून तिकिटं काढण्याची सवय. यावेळी तर हट्टाने रॉयल जॉर्डेनिअनचं तिकिट काढलं होतं. कल्यावर राजू म्हणाला होता "पोहोचलास की फोन कर रे बाबा! काही खरं नाही. आपल्या वायुदूतच्या तोडीची कंपनी आहे ही. मधेच दरवाजा वगैरे उघडायचा!” मी उत्तराला बोललो नव्हतो पण आता सगळं व्यवस्थित झाल्यावर म्हटलं सांगायला हरकत नाही.



अम्मानला बसल्या बसल्या डोळ्यापुढे हे सारं तरळून जात होतं. खरोखरच कसा होता अनुभव? एका शब्दात, उत्तम. विमान छोटं होतं पण व्यवस्था चांगली. नाश्ता या सदरातलं जेवणाचा वज आणि त्याची क्वलिटी चांगली होती. विमान वेळेत होतं. अम्मानला ते जेव्हा उतरलं तेव्हा बारीकसा हिसकाही बसला नाही. इतक अलगद आणि स्विफ्ट लॅन्डिंग आतापर्यंत मी अनुभवलेलं नाही. एकूणच मन प्रसन्न होतं. विमानतळाची इमारत जुनाट आहे त्यात खाली उतरून बसने जायचं म्हणजे प्रिमिटिव्ह आहे असे विचार डोक्यात यायच्या आत विरूनही गेले. बसने आलो हे खरं पण विमानतळाची ही इमारत सुंदर आहे. वाळवंटी वातावरणात मिसळून जाईल अशी. रंग मातकट सिमेंटचा. कमानींचं डिझाइन, सिडनीच्या ऑपेरासारख्या कमळाच्या पाकळ्या. प्रकाश आत येण्यासाठीचे झरोके आणि त्यातून झिरपणा-या प्रकाशाच्या विविध आकृतीने सजलेल्या भिंती!. श्रीमंती आणि अभिरुचीमधला फरक दर्शवणारी एकूण रचना. एकापुढे एक अशी डिपार्चर गेट्स. आणि तसही स्वस्त पडत असल्यामुळे असेल कदाचित, पण असंख्य भारतीय लोकांनी निवडलेला मार्ग. फार परक्या ठिकाणी आहोत असं लोकांकडे बघून वाटतच नव्हतं. त्यातून "त्यां"चे कानावर पडणारे खल्लास वगॆरे परिचित शब्दही कुठलातरी समान धागा जाणवून देत होते.  



आपण प्रवास कुठून कुठे करतो हे खूप महत्वाचे, कोणत्या वेळी करतो हेही. आम्ही न उकाड्याच्या भरातून निघालो तरी ती मुंबई होती. कितीही झालं तरी आपलं शहर. मुंबई हिरवी नसेल पण वैराण नाही. अम्मानला उतरण्यापूर्वी आम्हाला क्षितिजापर्यंत दिसत होतं ते फक्त वाळवंट. मधेच एखादा गवताचा वाटावा असा पट्टा, त्याला हिरवा तरी कसा म्हणावा? फारच झालं तर खुरटी झाडं! एकूण फार उत्साह वाटावा अशी परिस्थिती नाही. अम्मानचा विमानतळ आवडला तरी भवतालचा परिसर काही नेत्रसुखद निश्चित नव्हे.

पुढच्या प्रवासाकरता विमानाने अ‍ॅमस्टरडॅमकरता झेप घेतली. सिनेमा कोणते आहेत ही लिस्ट पुनः बघितली. आशादायक काहीच नव्हतं. world cinema या सदरात असणारे हिंदी सिनेमा प्रामुख्याने अक्षय कुमारचे, इम्रान हाश्मीचे म्हणजे त्यापेक्षा झोप बरी वाटणारे. इतर जागतिक भाषांमधले सिनेमा पण सबटायटल्स मात्र अरेबिक (किंवा जी कोणती अपसव्य लिपीतली असतील ती) तेव्हा ते उपयोगाचे नव्हते. काही वेळ डोळे मिटून काही वेळ विमानाचा मार्ग बघत असा टाइमपास सुरू होता. अधेमधे त्यांचं सुग्रास जेवण, खाणं झालं. एकूण प्रवास, दोन्ही वेळी खूप चांगला झाला. विमानाची उंची कमी होते आहे असं वाटलं म्हणून हळू खिडकी वर केली. या विमानातून ही खिडकी बंदची सक्ती का कोण जाणे! पण यावेळी कोणाची आक्षेप घेणारी हाक आली नाही म्हणजे अ‍ॅमस्टरडॅम जवळ आलं!
खरतर कोणी सांगायची आवश्यकताच नव्हती. सर्वदूर पसरलेली हिरवीगार कुरणं! हिरवा सोडून कोणताही रंग या देशाच्या मातीला मान्यच नाही असं एकूण वातावरण. श्रीशैल पहिल्यांदा आला होता इथे त्यावेळी तो म्हणाला होता बाहेर खिडकीतून हिरवागार रंग दिसला की नेदरलॅन्डस आलं म्हणून समजायचं, हे किती सार्थ होतं त्याचा पुनःप्रत्यय आला.


हा प्रवास उकाड्यातून सुखद गारव्याकडे होता तसाच तो कल्लोळातून शांततेकडेही होता. या दोन टप्प्यांमधलं वैराण वाळवंट हेसुद्धा याच जीवनतलं एक सत्य आहे हे दाखवण्यासाठी तर आमचा अम्मानचा थांबा नव्हता ना? खरं काय आणि खोटं काय या संभ्रमात पडावं असे हे क्षण! पण हेच तर आयुष्य असतं की. या प्रवासाने मला काय काय दिलं होतं याचे विचार तरळत असताना विमानाने जमिनीवर झेप घेतली. मात्र ती अम्मानसारखी स्विफ्ट नव्हती. मला सत्यात आणणारा तो झटका होता. आम्ही अ‍ॅमस्टरडॅम विमानतळावर उतरलो होतो.